Vanochtend liep ik door het bos dichtbij mijn huis. Ik zag dat een aantal vrijwilligers ergens verderop met het schoonmaken en opruimen van het bos bezig was. Ik stopte met wandelen en stond stil. Een vreemd gevoel bekroop mij op dat moment en mijn eerste reactie was om terug te gaan naar huis. Ik merkte op dat ik een gesprek in mijn hoofd had: loop ik door of ga ik terug naar huis?
Routine
Zoals elke ochtend hier in Twente heb ik mijn dagelijkse routines. Ik sta op, zet een kop thee, ga douchen en kleed me aan. Dan ga ik mediteren op de stoel voor het raam met een mooi uitzicht over de weilanden. Niet dat ik deze kan ‘zien’ tijdens de meditatie, maar het geeft me een gevoel van weidsheid. Dat ik mijn gedachten en gevoelens de ruimte geef.
Na de meditatie vanochtend voel ik me rustig en geaard. Ik pak een inspiratie kaart met een boodschap voor vandaag en schrijf nog enkele dingen op in mijn zakboekje. Dat doe ik altijd om zaken te ordenen en om het op een later tijdstip terug te lezen. Soms snap ik niet direct wat er uit de meditatie komt. Als ik het later terug lees of het met Marloes bespreek, worden mij zaken later wel helder. Het geeft mij in ieder geval richting voor welke kant ik op wil met mijn persoonlijk- en mijn werkleven. Voor zover ik dat kan scheiden, want veel zaken lopen in elkaar over.
Vliegveld Twente
Na de meditatie dink ik mijn thee op, doe ik mijn wandelschoenen en jas aan en loop naar buiten. Het bos waar ons huis in staat heet de Lonnekerberg en is een bijzonder bos. Van de ene kant heeft het fijne energie met verschillende kleuren en bomen. Je kunt er mooi wandelen, hardlopen of mountainbiken. Van de andere kant voel ik soms dat er nog een energie hangt in het bos van de tweede wereldoorlog. Op een steenworp afstand ligt namelijk Vliegveld Twente. Vliegveld Twente dat tijdens de oorlog is gebruikt door de Duitsers met alles wat daarbij hoort. Als ik hier wandel voel ik vaak beide energieën en dat kan ik niet altijd een goed plek geven. Dat geeft mij een wisselend gevoel.
Natuurwerkgroep
Sinds wij hier wonen heb ik hier alle paden al gelopen. Vandaag neem ik een kortere wandelroute omdat ik een drukke dag heb en mijn tijd goed wil besteden. Bij de ingang van het bos zie ik een bordje hangen. Eerst let ik er niet op, maar na een paar passen loop ik terug. Ik zie dat de “Natuurwerkgroep” in het bos is. Ik heb er wat over gelezen en gehoord. De groep gaat vrijwillig in het bos aan de slag om de natuur weer wat meer ‘ruimte te geven’. Een super goed initiatief wat mij betreft.
Zal ik…?
Na het zien van het bordje schieten er spontaan twee vragen door mijn hoofd heen. Want ik heb mijn eigen werkzaamheden op mijn planning staan en helpen in het groen past daar nu niet in. “Zal ik terug gaan of zal ik doorlopen?” Ik heb op het moment niet eens echt door dat dit gebeurt in mijn hoofd en ik loop verder. Bij de eerste kruising neem ik de afslag naar rechts, omdat dit de kortste route is die ik ken. Na een paar honderd meter zie ik op een afstand auto’s en fietsen geparkeerd staan. Daar ergens in de buurt zijn ze aan het werk.
Ik stop met lopen en sta stil. En dan schieten de twee vragen weer door mijn hoofd heen: “Zal ik terug gaan of zal ik doorlopen?”. Mijn eerste reactie is om terug te gaan. Dan blijf ik toch stil staan en luister ik naar mijn gevoel. Het gemakkelijkste is om terug te lopen en het gevoel te ontwijken. Maar wat gebeurt er eigenlijk in mij nu? Vanwaar heb ik die twee vragen in mijn hoofd? En wat is het gevoel dat ik nu voel in mijn buik? Ik sluit mijn ogen en breng mijn aandacht naar mijn ademhaling. Ik observeer mijn in- en uitademing. Ik geef het een tijdje de aandacht. Langzaam begin ik te voelen en te begrijpen wat het is. Het gaat om twee zaken.
Verwachtingen
Eigenlijk wil ik gewoon doorlopen en mijn korte route afmaken vandaag. Dat is wat ik graag wil. Als ik dat doe is er een kans dat ik de mensen tegenkom die vandaag vrijwillig aan het helpen zijn om het bos in betere conditie te brengen. Vrijwilligers zijn helden, vind ik. Die hun tijd en energie aan iets opofferen wat erg belangrijk is. Zonder er wat voor terug te hoeven hebben.
Ik merk dat ik al aan het invullen ben, dat de vrijwilligers mij gaan vragen om te helpen. Of dat ze van mij verwachten dat ik ga helpen. Vooral omdat ik nu een bewoner van het bos bij de Lonnekerberg ben. Dan zou je zeker moeten helpen. Dit is wat er nu in mij gebeurt. En dat is een gedachte, niet de waarheid. Het kan prima zijn dat ik ze tegenkom, dat ze mij groeten en dat ik doorloop. Dat ze mij helemaal niet vragen om te helpen. Ik heb dit zelf als verwachting allemaal ingevuld. En ik merk dat ik dat vaker doe bij situaties en/of mensen. Ik vul dan allerlei situaties in en ik bedenk verschillende scenario’s en verwachtingen. Het gaat vaak vanzelf. Dat is een patroon dat er is ingesleten van vroeger. En dan ben je eigenlijk met de toekomst bezig die er niet is. Door af en toe stil te staan in het NU kan ik het opmerken en er op een andere manier mee omgaan. Er met open vizier in gaan.
Nee is ook een antwoord
Het tweede wat ook meespeelt bij het vreemde gevoel dat ik had is: ik vond het moeilijk om te weigeren en om nee te zeggen. Om mijn eigen grenzen aan te geven. Nee zeggen vind ik vaak lastig. Ook dat is een oud patroon dat af en toe nog terug komt bij mij. Ik help graag andere mensen. Vaak help ik zo graag andere mensen dat ik mezelf vergeet. En dat ik zo niet aan mijn eigen taken en werk toe kom. En nee zeggen vind ik in deze situatie ook lastig. Het helpen in het bos is voor een goed doel en het is in mijn achtertuin. Door nee te zeggen geef ik mezelf het gevoel dat ik egoïstisch ben. Ook dat is een patroon dat af en toe nog opspeelt: “Hoe heurt het eigenlijk? En wat vind men van mij?”
Maar wie geeft mij dat gevoel? Dat ben ik zelf. En daar ligt ook de oplossing. Doordat ik net letterlijk heb stilgestaan en de aandacht naar mijn ademhaling heb gebracht, kan ik mijn gevoel beter voelen en begrijpen. Ik besluit dan als één van de vrijwilligers mij zo misschien gaat vragen om te helpen, dan ga ik op een nette manier nee zeggen: “Wat fijn dat je mij vraagt om te helpen en wat goed dat jullie dit doen. Helaas gaat het mij vandaag niet lukken, omdat ik wat anders moet doen. Misschien een volgende keer. Ik wens jullie veel succes!”
Mooie plaatsen
Dit lucht op en ik loop verder door het bos over het pad langs de auto’s en fietsen. Op een afstand van honderd meter zie ik dat ze aan het werk zijn. Maar ik kom niemand direct tegen. He verdorie.. heb ik net geoefend wat ik eventueel zou kunnen zeggen als ze mij vragen en dan vraagt niemand mij… Anyway, zo zal het wel moeten zijn. Ik loop verder het pad af en sla bij de volgende kruising rechtsaf. Als ik thuis kom zie ik het inspiratiekaartje dat ik vanochtend heb getrokken op tafel liggen: Moeilijke wegen leiden naar de mooiste plaatsen”. Nou passender kan het niet voor vandaag. Letterlijk en figuurlijk.
Oefening: 4 stappen methode
Soms reageer je met een bepaalde automatische reactie in een situatie, zonder dat je dit door hebt. Dan gaat je aandacht ergens naar toe op de automatische piloot. Dit kan zijn:
- Aandacht voor de binnenwereld van jezelf: gedachten, lichaam, emoties;
- Aandacht voor de buitenwereld: vriendschappen, problemen, opvattingen, familiezaken, de maatschappij;
- Aandacht voor de automatische reactie op stress, spanning, verveling, vervelende of leuke dingen.
Met de 4 stappen methode krijg je inzicht in jezelf en en kun je jezelf opnieuw trainen om bewust te kiezen voor je reactie. Het gaat om deze 4 stappen:
- STOP
- LET OP
- RELAX
- REAGEER
Stap 1: STOP → leren stoppen met doorgaan
Bij de eerste stap stop je met wat je aan het doen of denken bent. Dit is het begin van het richten van je aandacht. Door even te stoppen met doorgaan, geef je jezelf de kans om te ervaren wat er nu aan de hand is.
Stap 2: LET OP → observeren
In deze stap observeer je jezelf. Wat gebeurt er? Observeren is een belangrijk onderdeel binnen de mindfulness. Hoe beter je kunt observeren, hoe meer je merkt van wat je doet. Van wat je moet van jezelf, wat je bedenkt of ervaart op een dag. En als je dingen opmerkt, dan heb je een keuze.
Stap 3: RELAX → aandacht bij de adem
Bij de derde stap breng je je aandacht naar je ademhaling: naar je inademing en uitademing. Hoe gaat jouw ademhaling? Is de ademhaling oppervlakkig of diep, of langzaam of snel? Jouw ademhaling reageert op allerlei emoties: ze beweegt mee met gevoelens en gedachten. Aan je ademhaling kun je veel merken: onrust, zenuwachtigheid, boosheid, schrik, spanning, ontspanning en vertrouwen. Als je je aandacht naar je adem brengt dan kom je in het moment: in het nu. De adem helpt je uit je hoofd en in je lichaam te komen, waardoor je kan ervaren wat er is in plaats van wat je denkt.
Het oefenen van je aandacht naar de ademhaling brengen vergt discipline. Hierdoor train je je concentratie en observatievermogen. Het gaat om twee zaken: bewust bij de ademhaling leren te zijn en opmerken als je dit niet meer bent.
Stap 4: REAGEER → bewust kiezen
Door te observeren en aandacht te hebben voor wat er NU is, kun je een bewuste keuze maken. Zo leer je dat je niet altijd vanuit je automatische piloot hoeft te reageren. Dit vraagt om geduld en moed om los te komen van de manier waarop je gewend bent om altijd te reageren. Moed om even stil te staan in plaats van door te gaan. Zodra je stilstaat neem je beter waar wat er is. Hoe vaker je stopt, hoe beter je je handelingen kunt overzien. Zo kun je steeds beter een bewuste keuze maken voor wat er NU op dit moment het beste is.
Heb je naar aanleiding van deze blog of deze oefening vragen of opmerkingen? Schroom niet en neem contact met mij op.