Op zaterdag is er altijd de markt in Enschede met veel verschillende kraampjes, waaronder ook kraampjes met groenten en fruit. Ik ga meestal aan het einde van de dag er tegen een uurtje of 4 heen en neem dan grote zakken met groenten en fruit mee voor een kleine prijs. Deze zaterdag nam ik een kilo sperziebonen, 5 aubergines, 10 avocados, 8 paprika’s en een zak wortelen mee voor 5 euro. Het kostte een euro per zak. Natuurlijk is de lage prijs meegenomen, maar belangrijker vind ik dat het fruit nog prima is te gebruiken en niet wordt weggegooid.
De sperziebonen heb ik gewassen, gedopt en ik heb er ca. 10 moeten weggooien. Van de 8 paprika’s heb ik er 4 gebruikt voor de maaltijd en per paprika heb ik een paar stukjes eruit moeten snijden. De sperziebonen heb ik gekookt en laten afkoelen. Daarna heb ik er een lekkere maaltijd van gemaakt met kikkererwten, wortelen, sardientjes, noten en zaden, peper, zout en currypoeder. Ik heb de helft opgegeten met Marloes en de andere helft ingevroren.
Voedselverspilling
Er worden grote hoeveelheden weggegooid op o.a. de markt, door supermarkten, bakkers, boeren en door restaurants. Natuurlijk is het deze bedrijven niet helemaal te verwijten hoe dit gaat, zij zijn ook onderdeel van de voedselketen in Nederland, Europa en de wereld. Ze zijn allemaal deel van het grotere geheel, die baak uit is op winst. Maar het is wel een noodzaak dat iedereen kijkt naar zijn of haar eigen rol en hoe ze deze op een goede manier kunnen beïnvloeden.
Eten weggooien omdat de prijs anders te laag wordt of omdat het ‘over’ is, past natuurlijk niet meer in deze tijd en heeft er trouwens ook nooit ingepast. Er dient op een duurzame manier en op een tijdloze manier te worden omgegaan met eten, voedsel produceren en het gebruik van voedsel, als ook met de producenten. We zijn tenslotte voorbijgangers op aarde. De gemiddelde mens wordt ca. 60-80 jaar oud en de aarde bestaat al miljoenen zo niet miljarden jaren. Dus wie zijn wij eigenlijk?
Individuele consument
Ook individueel wordt er veel voedsel verspild door de gemiddelde Nederlandse burger. Ik heb kort wat sites bekeken en dit kwam ik tegen (ik schets een beeld; het is geen wetenschappelijke studie..:-)):
- Definitie Voedselverspilling: dit betreft voedsel dat geschikt is voor menselijke consumptie en dat wordt weggegooid, al dan niet na de houdbaarheidsdatum of na bederf (FAO, 2013). Het gaat dan om de eetbare delen van voedsel.
- We geven in Nederland circa 30 miljard euro aan voeding uit (CBS 2012)
- Huishoudens kopen 337 kilogram per inwoner per jaar aan vast voedsel in, waarvan 316 kg eetbaar is;
- Van de eetbare 316 kg eten wordt 41 kg per inwoner verspild;
- Met de verspilling gooien we ca 145 euro p.p.p.j. weg;
- Totaal gooien we ca 2,5 miljard euro weg (17 miljoen inwoners x € 145).
Indirecte verspilling
Ook is er sprake van wat ik noem indirecte verspilling in de supermarkt. Vaak willen consumenten de beste producten – A producten- voor een zo laag mogelijke prijs. Ze willen de mooiste groenten en fruit, ze nemen verpakkingen die niet gescheurd, een deukje hebben of open zijn. Ze pakken altijd een product op de 2e of 3e rij achter uit het schap. Dat is vaak de ‘beste’ verpakking, waar niets mee is gebeurd. Deze manier is bekeken vanuit hun eigen visie: die vanuit het individu. Het draait om het ‘ik’ en dat ‘ik’ het beste krijg. Deze visie houdt geen rekening ermee dat je deel van een groter geheel bent: de aarde waarop we leven.
Als de consument de B of C producten niet willen kopen, dan blijven deze over en worden ze vaak weggegooid of vernietigd. Dat is volledig onnodig en zonde. Je kunt ook een courgette met een deuk meenemen, en dan snij je dat er thuis uit. Zo kun je prima een courgettesoep maken en het voedsel hoeft niet worden weggegooid. Heb je daar direct wat aan als consument: Nee. Maar wel op de langere termijn als we dit soort ideeën samen oppakken. We zijn tenslotte deel van een groter geheel. Ik schrijf dit stuk bekeken vanuit mijn cirkel van invloed. Ik heb verhalen gehoord en gelezen dat sommige producenten onder druk worden gezet door andere bedrijven om juist meer of minder te leveren, of te leveren onder de kostprijs. Ook daar zal men eens goed in de spiegel moeten kijken.
Tips om voedsel te besparen
Hier volgen enkele simpele tips om voedselverspilling te voorkomen van Milieu Centraal, het Voedingscentrum en gezond verstand:
- Check je voorraad voordat je boodschappen doet.
- Doe voor meerdere dagen boodschappen.
- Maak een boodschappenlijst met hoeveelheden.
- Doe boodschappen met een volle maag.
- Kook op maat (voor het aantal personen dat eet) en vries in wat overblijft in handige porties.
- Bewaar eten op de juiste manier en plaats.
- Let op houdbaarheid.
- Haal meer uit restjes en kliekjes: maak b.v. een soep van kliekjes en/of vries het in.
- Haal groente en fruit aan het einde van een marktdag; dat is vaak goedkoper en dan wordt het niet weggegooid wat zonde is.
Neem ook eens een groente of fruit mee dat er niet 100% fancy uitziet: als groente is afgeprijsd of korting heeft vanwege de datum of omdat het een deukje heeft of beschadigd is, dan is dat prima.